بررسی اثر همخونی بر صفات رشد و تولیدمثل در گوسفند مهربان

به منظور بررسی اثر همخونی بر صفات رشد و تولیدمثل از اطلاعات 10275 رکورد گوسفند نژاد مهربان که طی سال های 1374 تا 1390 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد این گوسفند واقع در شهرستان همدان جمع آوری شده بود استفاده شد. به منظور ویرایش داده ها و استخراج فایل های نهایی برای برآورد پارامترهای ژنتیکی و بررسی اثر همخونی بر صفات، از نرم افزاری های excel 2007 و fox pro 8.0، برای آنالیز آثار ثابت از رویهglm نرم افزار آماریsas ، جهت بررسی روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات رشد و اثر 1% تغییر همخونی بر صفات رشد و تولیدمثل از رویه reg نرم افزار sas استفاده گردید و برای ارزیابی ژنتیکی و پیش بینی ارزش اصلاحی صفات از نرم افزار wombat و جهت بررسی ساختار جمعیت از نرم افزار cfc و برای محاسبه ی همخونی حیوانات از نرم افزارهای cfcو inbupgf90 استفاده شد. همه ی برآوردها برای صفات رشد شامل: وزن تولد، وزن شیرگیری، وزن شش ماهگی، وزن نه ماهگی، وزن یکسالگی, میانگین افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری، میانگین افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا شش ماهگی، میانگین افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا نه ماهگی، میانگین افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا یکسالگی، نسبت کلیبر از تولد تا شیرگیری، میانگین افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا شش ماهگی، میانگین افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا نه ماهگی، میانگین افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا یکسالگی و صفات تولیدمثل شامل: تعداد همزادان در زمان تولد، تعداد همزادان در زمان شیرگیری، میانگین وزن همزادان در تولد، میانگین وزن همزادان در زمان شیرگیری، مجموع وزن همزادان در زمان تولد و مجموع وزن همزادان در زمان شیرگیری تحت مدل حیوان انجام شد. وراثت پذیری صفات رشد به ترتیب ذکرشده، به ترتیب 04/0±25/0، 05/0±46/0، 08/0±59/0، 08/0±57/0، 08/0±11/0، 13/0±50/0، 14/0±37/0، 13/0±29/0، 09/0±15/0، 04/0±14/0، 008/0±13/0، 05/0±16/0 و 009/0±12/0 برآورد گردید. برآورد وراثت پذیری این صفات نشان می دهد که امکان موفقیت در اثر انتخاب برای این صفات وجود دارد. برای تجزیه صفات وزن بدن مدل تک صفته مناسب تر است و در صورت انتخاب مستقیم، صفت وزن شش ماهگی مناسب ترین صفت می باشد. با اعمال اثر همخونی وراثت پذیری صفات تولیدمثل به ترتیب ذکرشده، به ترتیب 04/0± 16/0، 04/0±14/0، 01/0±03/0، 04/0±16/0، 04/0±06/0 و 05/0±18/0 برآورد گردید. برآورد وراثت پذیری پایین نشان می دهد انتخاب مستقیم برای این صفات نمی تواند موثر باشد. در این نژاد فاصله نسل 67/2 سال و متوسط همخونی 69/1% برآورد شد. در طی سال های مورد مطالعه کاهش تغییرات همخونی مشاهده شد. در صفات تولیدمثلی بجز صفت مجموع وزن همزادان در زمان شیرگیری که اثر همخونی بر آن معنی دار نشد، اثر همخونی بر بقیه صفات معنی دار شد. در این نژاد همخونی روی صفات رشد و تولیدمثل موثر است در نتیجه برای طراحی برنامه اصلاح نژادی مناسب برای این نژاد باید این مساله مورد توجه و در صورت لزوم کنترل شود.